Çin'in "Türk Reformu"

Çin "Hun" tehlikesine karşı "Hun" silah ve elbiselerini almışlardı.Çinliler "Hun" savaş tarzını alıp Türkleri yenmişlerdi. 

Baheddin Ögel şöyle anlatıyor: "Çinliler, Hun giyimlerini alırken, giyimierin bölümlerine ait adları da, değiştirmeden ve yabancı deyimler ile birlikte almışlardı. Bu yabancı deyimler, biraz değiştirilmiş olarak, şimdiki Çincede bile yaşamaktadırlar. Bu giyim reformunun izleri, uzun çağlar boyunca Çin' de yaşamıştır.

"Giyim reformu" ile Çin' de varılan yenilikler nelerdi? H un giyimlerini giymeye başlama, yalnızca (kuzeydeki) Chao devleti içinde kalmıyordu. Bu alışkanlık ve yeni gelenekler, yavaş yavaş askerlerin hepsi içinde de yayılıyordu. (Bu yeni alışkanlıklar), daha sonraki yüzyıllarda ise, halka kadar inmiş bulunuyordu. 

Bu değişme ile, Çinlilerin eskiden beri giydikleri uzun elbiseler, yerlerini tokalı kısa ceketiere bırakıyorlardı. Ata binenler için uygun gelen pantolon giyme adeti de, yayılmaya başlıyordu. Çinlilerin, ağır hareket eden savaş arabalarını bırakarak, 

Hunlar gibi hafif, atlı birlikler kurmak istemeleri ile, böyle bir değişme de, artık gerekli oluyordu. Bunlardan başka, Çinlilerin eskiden giydikleri ayakkabıların yerlerini de, Hunların çizmeleri almaya başlamışlardı. Daha sonra, Hunların süs eşyaları ile, madenden yapılmış silah ve donanım eşyaları da, Çin'e gelmiş ve yayılmışlardı. (Mete çağındaki) Hun ve Çin savaşlarında, artık Çin ordu düzeni ile silah ve savaş taktiklerinin, (Hun biçiminde) değişmiş olduğundan hiçbir şüphemiz kalmamıştır." (1) 

Chao adlı Çin Devletinin Lideri Wu-ling, Hunlar gibi giyiniyordu ve Hun Ordu Düzenini, Çine entegre ediyordu. Yukarı da yazı da gördüğünüz gibi Wu-ling, M.Ö.307'da "Hun Elbisesi" giyilmesi emri vermiştir saray da. Bunla kalmıyor: Chao halkı; Hunlar gibi, at binmeyi, ok atmayı öğreneceklerdi. Bu reformlar Chao için "Türk"güçlerine karşı bir dönüm noktası olmuştur. Chao zafer kazanmıştır. 

NOTLAR:

(1) Bahaeddin Ögel - Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, c. I, s. 46.