Milli Meşrutiyet Fırkası, Osmanlı döneminde 5 Temmuz 1912'de İstanbul'da II. Meşrutiyet devrinde kurulmuş bir partidir. Partinin kurucuları Fizan Mebusu Cami, Kütahya mebusu Ferit (Tek),Canik Mebusu Mehmet Ali ve Kırkkilise mebusu Mehmet Ali, mütekaidinden Şükrü Paşa ve Ahmet agayef, Yusuf Akçura, Abdullah Cevdet.
Partinin kurucuları olan Yusuf Akçura ve Mustafa Suphi daha önce Osmanlı yönetimine muhalefetten dolayı Trablusgarp'a birlikte sürgün edilmişlerdi.
Kuruluşu, ilk erken seçim de ve balkan savaşına denk gelen Milli Meşrutiyet Fırkası, ilk Türkçü partidir. Parti ilk kurulduğun da adı: "Milliyetperver Türk Fırkası"ymış M. Sarı'ya kulak verelim:
"Aslında bu fırkanın kuruluşundaki adı Milliyetperver Türk Fırkası'dır. Ancak, basında Milliyetperver Türk Fırkası veya buna benzer bir isimle fırka kurulmasının düşünülemeyeceği, bunun vatanın ve milletin yararına zarar vereceği düşüncesi ileri sürülmüştü.." (Muhammed Sarı - II. Meşrutiyetin İlk Milliyetçi Partisi: Meşrutiyet Fırkası, sayfa 361.)
Bu Türkçü parti'nin sonradan katılan kurucuları arasında: Mustafa Suphi'nin adı geçmesi ilginçtir. Türkiye'de ki TKP'nin kurucusu olan Komünist Suphi ayrı etten bir Türkçüdür. Mustafa Suphi Milli Meşrutiyet Fırkası'na katılmış ve partinin yayın organı olan İfham gazetesinin yönetimini üstlenmişti. Ayrıca diğer ilginç yazar ise komünist olarak bilinen Ethem Nejat'ın Milliyetçi partinin yayın organı ifham'da yazar olmasıdır. Kurucu Ahmet Ferit Bey'de, İttihat ve Terakki'ye muhalefet ettiğinden seçime girememiştir. İttihat ve Terakki "Osmanlıcılık" siyasetine zararlı bulduğu için Parti'yi zararlı görmüş ve Milliyetçiliğinden de hoşlanmamıştır. İttihat ve Terakki döneminde, Mahmut Şevket Paşa tarafından parti ve yayın organı ifham gazetesi uzun süre kapatılmıştır. Kurucu Ahmet Ferit Bey ile Mustafa Suphi Sinop'a sonra Bileceğe sürgün edilmiştir. Bu ilk Türkçü partimiz, maddi durum ve eleman eksikliği dolasıyla kendisini feshetmek zorunda kalmıştır. I. Dünya savaşı çıkması üzerine Ahmet Ferit Bey, orduya katılmak istemiştir fakat dönemin hükumeti tarafından rededilmiştir.
Fakat Ahmet Ferit Bey ile diğer büyük Türkçü Mehmet Emin Yurdakul, Yusuf Akçura ve ddiğer kurucu üyeler: Ahmet Hikmet Bey, Zühtü İnhan Bey, İsmailHakkı Baltacıoğlu Bey, Mehmet Emin Erişirgil ile 9 Aralık 1919'da İstanbul'da Milli Meşrutiyet Fırkası'ndan sonra yen bir parti kurmuşlardır: Millî Türk Fırkası. Bu da Türkçülüğün ikinci partisidir. Partinin içinde: Dr. Adnan Adıvar ve Hamdullah Suphi Tanrıöver'de mevcuttu.. "Milli Meşrutiyet Fırkası, Türkçü ve hatta Turancı bir partidir." (Turhan Feyizoğlu - Mustafa Suphi, sayfa 22.)
Daha sonra Parti'nin kurucu üyeleri hakkında biyografi yayınlayacağız. Biz burda tamamen her şeye değinmedik fakat detaylı araştırma yapmak isteyen bize ulaşılması durumunda kaynak bırakabiliriz.
MİLLİ MEŞRUTİYET FIRKASI'NIN "SİYASİ PROGRAMI"
Madde: 1 Türk Devleti'nin selameti emperyalist temayülleri redderek Demokrat olmak iddiasında bulunan Hükümetlerlemilliyet esası dairesinde itilaf etmektedir.
Madde: 2 Wilson Prensiplerinin milliyetten kastettiği manaya dayanarak vahdet ve tamamiyetimizi müdafaa eylemek lazımdır. Binaenaleyh fırka, milliyet prensibini muasır telakkiyegöre anlar ve emperyalist (istilacu) efkârdan kat'iyen uzak olarak Osmanlı İmparatorluğunun Türk veya Türk lisan âdeti ilemeluf Müslümanların ekseriyetini haiz olan kısmında sakinahalinin kendi iradesiyle kendi mukadderatına hâkim olabilmesi için çalışır.Madde: 3 Millî Türk Fırkası, Türk tabirinden ırk tefrik etmeksizin Türk lisan ve terbiye ve hissiyatı ile meluf olanlarınheyet-i mecmuasını kasdeder.
Madde: 4 Türk milletinin anasır-ı asliyesinden biri de İslamiyettir. Fırka Türkün birliği ve hukukunu müdafaa ederkenİslamiyet'in ve Türkiye'de sakin Müslümanların hukukunu damüdafaa eylediğine kanidir.
Madde: 5 Milliyet prensibine nazaran milletler parçalanamaz. Fırka (Türkiye) denilen Türk veya Türk medeniyetini kabuleylemiş Müslüman ekseriyetiyle meskûn kıt'anın tamamiyet-imülkiyesinin temin edilmesini kat'iyetle talep eder.
Madde: 6 Milliyet prensibi diğer milletlerin hukukunu tanımayı istilzam eylediği için fırka Türk memleketinde kalacakolan gayr-ı Türk ekalliyetlerin siyasi ve medeni bi'l-cümle hukukuna Türklerle mütesaviyen mazhar olmalarını umde-i esasiye olarak kabul eyledikten başka, gayr-ı müslimlerin devletvahdet ve istiklalini ihlal etmemek şartı ile milletçe inkişaflarına azami derecede müzaheret ve muavenette bulunmayı davazife bilir
Madde: 7 Milliyet prensibine nazaran milletler kendi iradeettikleri hâkimiyetten gayrısına tabiyete mecbur kılınamaz. Binaenaleyh fırka, Türk Devleti'nin istiklal-i siyasisinin temininiayrıca talep eder. Bununla beraber milletin kendi kendini idare etmek hususundaki iradesini tamamen mahfuz kalmak şartı ile Türk Devleti'nin asrın ihtiyacatına tevfikan deruhte edeceği vezaif-i medeniyeyi başarabilmesi için medeniyet-i garbiyenin tekamülat-ı ilmiye ve idariyesinden istifade etmeği de faydalı addeder.
Madde: 8 Millî Türk Fırkası, Türk Devleti'nin şekl-i hükûmetini kanunuesasîde musarrah olduğu veçhile meşruti bir Padişahlık "Monarşi" olarak muhafazaya taraftardır.
Madde: 9 Millî Türk Fırkası irade-i ammenin layıkıyla tezahürünü temin edecek teşebbüsat ve tedabirde bulunmayı vazifeaddeder ve hukuk-u intihabiyenin tesri-i tekâmülüne taraftardır.
Madde: 10 Fırka, bir taraftan beynelmilel sosyalizm fikirlerinin inkişafını ve istikbalde dünya iktisadîyatının alacağı şeklidüşünerek, diğer cihetten Türk milletinin ahval-i içtimaiye ve ruhiyesinin ve hâl-i hazırdaki ihtiyacını nazara alarak devlet kuvvetinin ferdi say yanında bir amil-i iktisadî olarak kabul eder.Binaenaleyh Türk Hükûmeti'nin ferdin hayat-ı iktisadîyesindenazım-ı icraat, mürebbi vazifelerini ifa eylemesini talep ve onagöre kavanin vazetmesini arzu eder. Bunun için büyük iktisadîve umrani teşebbüslere millî veya beledi bir mahiyet verilmesi veumumun istifadesinde hadim müessesatın imkân mertebesinde devletin elinde bulunması ve bi'l-umum say erbabını memnunedecek içtimai müesseselerin ihdas edilmesi lazımdır.
Madde: 11 Fırka, mevcud buhran-ı iktisadînin bu esas dairesinde hâlli çarelerini aramak lüzumuna kanidir. Binaenaleyh işsiz kalan efrad, bi'l-hassa harb-ı zailin tesiriyle vasıta-ı maişetbulamayan vatandaşlara çalışacak zemin göstermeyi devletinvazifesi cümlesinden addeder ve açıkta kalacak askeri ve mülki memurların memleketin imarı muktazi mahallerinde yerleştirilerek ziraat ve ticaret edebilmelerinin temini ile beraber yerlihalkın gerek talimi ve gerek ziraat ve sanat vesaiti ile tenviri içinbunlardan istifade edilmesine ve yetim bikeslerin bilahare maişetlerini kazanacak vasıtaya mazhar kılınmaları için lazım gelentedabirin ittihazına ait kavanin ve nizamat vaz'ını hükûmettentalebeder.
Madde: 12 Türkiye'nin hayat-ı müstakbelesi nokta-i nazarından istiklal-i mali ve iktisadîye nailiyet-i elzemdir. Binaenaleyh Millî Türk Fırkası, Türkiye'nin ticaret-i dâhiliye, haricîye veumur-u iktisadîyesinden tamamen istiklale sahip olarak bu hususta cari olan hukuk-u medeniyeden istifade edilmesini talepeder.
Madde: 13 Millî Türk Fırkası, Türkiye'nin hudutları dâhilindesakin ahaliye nispeten hissesine düşecek borçlarını alacaklılarıyla bi'l-itilaf namuskârane ödemeyi taahhüt taraftarıdır.
Madde: 14 Millî Türk Fırkası, Türkiye'nin, Cemiyet-iAkvama en yakın bir zamanda diğer akvamla hukukça müsavi olarak girmesi için teşebbüsat-ı lâzimede bulunulmasını talep eyleyecektir.
NE MUTLU TÜRK'ÜM DİYENE!
Burak Yabgu - Türkçülük, parça 10.
Yorumlar
Yorum Gönder