Ana içeriğe atla

Şerif Hüseyin’in Mekke Şerifî olarak atanması’nda kimin parmağı var?

Şerif Hüseyin’in Mekke Şerifî olarak atanması’nda kimin parmağı var?

Şerif Hüseyin zamanı’nda II.Abdülhamid tarafından görevinden alınmıştı. Sebebi ise Şerif Hüseyin’in Mekke Şerifî olan amcası Avnürrefik Paşa’ya karşı, halkı kışkırtmak suçu ile bizzat padişaha şikâyet edilmesiydi. (1) II. Abdülhamid tarafından İstanbul’a çağrıldı ve kendisine ev tahsis edilerek, 16 yıllık sürgün hayatı başladı.

Mekke Şerifî Şerif Abdüllillah Paşa’nın vefâtının ardından Şerif Hüseyin’in Mekke Şerifliğine atanması tartışılmış fakat II.Abdülhamid buna karşı çıkmıştır.

Fakat“Şerif Hüseyin”in atanması istenmiş ve II. Abdülhamid ile yüz yüze görüşmüş, ertesi gün Mekke Şerifî olmuştur.

Mekke Şerifî, Şerif Hüseyin.

II.Abdülhamid ve Şerif Hüseyin arasında geçen sözde diyalog:

II. Abdülhamid: “Sendeki kabiliyetlerden faydalanmamı engelleyenlerin Allah müstahakını versin. Şu devleti ele geçiren güruha bir türlü güvenemiyorum.

Şerif Hüseyin: “Zat-ı şahanelerinizin Arap bölgelerinde büyük itibarınız var. Eğer oralara gelirseniz, devlet ve saltanat için aradığınız korumayı bulacaksınız. Ne zaman buna ihtiyaç duyarsanız biliniz ki üzerine düşen görevi ilk yapacak Arap ülkesi Hicaz olacaktır. Hz. Peygamber (sav) ‘Medine onlar için en hayırlısıdır, keşke bilseler’ buyuruyor. Eğer siz de muhterem ailenizle birlikte oraya gelirseniz, malımız canımız size feda olacak ve bütün asiler size boyun eğecektir. Ayrıca orada kimse size erişemeyecektir.” (2)

II.Abdülhamid: “Çok teşekkür ederim. Allah sizden razı olsun, ancak bunları düşünmek için henüz erken.” (2)

İttihat ve Terraki’nin sert muhalefetlerine rağmen, Şerif Hüseyin Mekke Şerefliğine getirilmiştir.

İddia edildiğine göre bu onaylamayı, İngilizler sağlattırmıştır. (3) İngilizler’in bunu Bâb-ı Âli üstündeki Nüfuzu ve Sadrazam Kâmil Paşa sayesinde yaptığını iddia ederler. (4) Kâmil Paşa, Şerif Hüseyin’i Hicaza uğurlamaya gittiği zamanda, ona karşı şunları söylemiştir; Mekke şerifliğindeki hukukun devam ettir ve İttihad ve Terakki’nin etkisi altında kalma. (5)

II. Abdülhamid ve İttihad ve Terraki yöneticileri, Şerif Hüseyin’in Mekke Şerifî olmasından epey rahatsızdılar. Fakat bunu kabul etmek zorunda kalmışlardır.

II.Abdülhamid, ‘Şerif Hüseyin’ hakkında, Sadrazam Kâmil Paşa’ya şöyle diyor: “Bu adamı oraya göndermeyiniz… Siz onu tanımazsınız, fakat ben bilerek söylüyorum ki, bu Şerif Mekke’de rahat durmayacak, muhakkak devletin başına işler açacaktır!” (6)

Kaynaklara göre, burada aslında;

a- İttihatçıların rolünün olduğu,

b- ancak İngiliz Bâb-ı Âli üzerindeki İngiliz baskısı neticesinde atanma yapıldığı,

dile getirilir.

Aslında burada yine İngiliz etkisini görürüz. Mekke Şerifî Şerif Hüseyin, Osmanlı’ya bağlılığını iletirken, İmparatorluğa karşı İngilizlerle gizli görüşmelere başlamış ve Balkan ile Dünya savaşlarına kadar “Arap İmparatorluğu” fikrini sadece İngiliz dostlarıyla konuşmuştur.

Yani bunca serüven, peygamber soyundan olan Şerif Hüseyin’in Osmanlı’ya isyânıyla bitmiştir.

Burada durmadan “İttihatçılar, ‘Şerif Hüseyin’i atadı! Onlar yüzündek kaybedildi!” gibi boş lafları bırakmanız lâzım.


NOTLAR:

(1) Remzi Çavuş, Birinci Dünya Savaşı’nda (1914–1918) Hicaz’da Osmanlı İdaresi ve Ordusu, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, s. 78.

(2) Kral Abdullah, Biz Osmanlı’ya Neden İsyan Ettik?, İstanbul, 2013, s. 11.

(3) Şükrü Mahmut Nedim, Filistin Savaşı (1914–1918), Çev: Abdullah Es, Ankara 1995, s. 27–28.

(4) Hasan Kayalı, Arabs and Young Turks: Ottomanism, Londra, 1997, s. 148.

(5) İsmail Gümüş, Şerif Hüseyin İsyanı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, s. 18.

(6) Taha Öztürk, “Şerif Hüseyin’in Mekke Emirliği’ne Atanma Sürecinde Ailesiyle İstanbul’da Geçirdiği Yıllar”, Sakarya Üniversitesi, s. 159/8.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Yıldırım Beyazıd ve Emir Timurlenk Savaşı

YILDIRIM BEYAZID VE EMİR TİMUR LENK SAVAŞI Ankara Savaşı (28 Temmuz 1402) Cengiz Han'ın vârisi olma iddiası ile çıkan Emir Timur. Beyazı'dın egemen olmasını kabul etmiyor. Onu küçümsüyor. Timur'un tahtını ele geçirmek için isyan başlatan   ve Timur Hindistan seferinden gelince bizzat kendisi tarafından kovulan Diyarbakır Beyi İlhan Ahmet Celâyir, Osmanlı'ya sığınmıştı. Epey Timur ve Beyazıd'ın arası gergindi. Fakat Timur kendi ırkından, dininden olan Osmanlı’ya saldırmak istemiyordu.   Timur’a tabî olan Mutahharten’ın ailesini Bursa’ya esir olarak gönderen Beyazid ile Timur’un arası açılmıştı.   “ Timur, kendisini sadece dünya üzerinde ulaşabileceği yere kadar hırsını doyurmak için Allah tarafından gönderilen “Allah’ın kulu” olarak değil, Türk halkının da gerçek ve tek temsilcisi olarak görüyordu. Yörüklerin bol paçalı şalvarları içinde, başında yüksek keçe başlığı ile tam bir Türk gibi giyinirdi.. Sarayı’nda sadece Türkçe konuşulur ve Türkçe yazı yazılır...

Türkiye, Filistin ve Araplar: Kıbrıs Sorunu

 Türkiye, Filistin ve Araplar: Kıbrıs Sorunu Bu konu, Filistin’in şuanki devlet başkanı olan Mahmut Abbas’ın, Rum Yönetimi’ni desteklemesiyle başlamıyor. Irak, 1957'de Yunanistan Devleti’yle görüşüp Kıbrıs’la ilgili ortak hareket kararı almışlardır. Aynı yılın Aralık ayı’nda gerçekleşen Birleşmiş Milletler toplantısında Kıbrıs Sorunu’nda Türkiye’ye karşı oy kullanırlar. Irak bununla da sınırlı kalmaz, Yunan desteğini almasıyla birlikte Türkiye’ye karşı Petrol borcunu da ödemez. (Musul Vilayeti’den gelen %10'luk Petrol geliri.) Ayrıca Türkiye’nin çoğu Projesine de karşı çıkar. Komünist Sovyetler Birliği yanlısı bir devlet kuran Suriye ve Mısır (Birleşik Arap Cumhuriyeti), Türkiye’ye karşı bir rakip hâline gelirken, Sovyetlerin Türkiye’yi kıstırma politikasına destek verirler. Türkiye bu durumda İsrail’le ilişkilerini sıkılaştırır fakat Türkiye bu durumda bile suçlu hâline gelir. Hiçbir konu da Türkiye’yi desteklemeyen ve Türkleri yok etmek için gâvuru-Yahudi’yi bile destekleyen...

Kürtler ve Medler

KÜRTLER VE MEDLER Kürt Tarihçilerin çoğu kendini Medlere dayandırır. Kürt dilinin gelişmesinde Medlerin rol oynadığını söylerler. (Minorsky - Kürtler, İslam Ansiklopedisi, VI. cilt, s. 1089-1114) Ve Medlerin torunlarıdır. (Amir Hassanpour - Kürdistanda Milliyetçilik ve Dil; s. 120.) » Kürtlerin tek kurduğu ulusal devlet olarak Medler İmparatorluğunu kabul ederler. (Wadie Jwaideh - Kürt Miliyetçiliğinin Tarihi , Kökenleri ve Gelişimi, s. 17.) » Ve bazı Kürt Tarihçilerde şöyle savunur: “bütün tarih boyunca Medleri Kürtlerden ayrı gösterecek bir hadise bulamazsınız.." (Zinnar Silopi - Doza Kurdistan; s. 9.) » Medler proto-Kürt’tür. (Philip Kreyenbroek & Christine Allison - Kürt Kimliği ve Kültürü, s. 25.) » “Dolaylı değil doğrudan Kürtlerin Medlerle bağlantıları vardır.” (Ali Hüseyin Kerim - Balkan Yarımadasında Kürtler, s. 49.) Medlerin İmparatorluğunu yıkan, Perslerdi. (William Aegleton - Mehabad Kürt Cumhuriyeti; s. 18.) Ve şunu söylemektedirler: Medler yıkıldık...